Sunday, August 22, 2010
Monday, July 5, 2010
Subscribe
Subscribe to http://www.facebook.com/pages/4-INTEGRITY-2010-2011/131615636868850?ref=ts
for complete things on homeworks...wahahahha...Rollie!!!Wahahahahah!!!!
for complete things on homeworks...wahahahha...Rollie!!!Wahahahahah!!!!
Sunday, July 4, 2010
English Project
If you seek for my help, please send me the piece that you have made and your other ideas because I will help in editing it. Just send to me the file javidlizy_23zy@yahoo.com
Panitkan
citations to Rollie Abastillas
Panitikan
“ Ang panitikan ay pagpapahayag ng mga kaisipan at damdamin ng tao hinggil sa mga bagay sa daigdig, sa pamumuhay, sa lipunan at pamahalaan at sa kaugnayanng kaluluwa sa Bathalang lumikha.”
- Panganiban
“ Ang panitikan ay salamin ng lahi. Masisinag sa panitikan ang mga karanasan ng isang bansa, ang mga
kaugalian, paniniwala, mga tradisyon, pangarap at mga lunggatiin ng isang lahi.”
- Bisa
Totoong ang buhay ng tao ay puno ng talinghaga. Nababalutan ito ng iba’t ibang pangyayari na
madalas ay hindi inaasahan, gayon pa man, dahil sa likas na matalino ang tao, nagawa niyang harapin ang at bigyan ng kulay at kahulugan. Kaya nga kahit masaklap man o maganda ang magiging bunga ng mga karaasang ito, itinuturing na lamang niyang bahagi ito ng lumipas na magsisilbing aral sa kanyang pakikihamok sa buhay sa kasalukuyan at sa darating na bukas. Upang lalong mabigyan ng kahulugan ang buhay ng tao na mapapanatili sa isipan at damdamin ang mga bakas na ito ng nakaraan. Ngunit hindi lamang dapat na manatili ang mga ito sa kanyang alaala. Pilit na nagpupumiglas ito upang ipahayag, pasalita man o pasulat sa isang pamamaraang masining at may estilo. Bunga nito ay ang panitikan na nagsasalaysay ng buhay , pamumuhay lipunan, pamahalaan, relihiyon at mga karanasang nakukulayan ng iba’t ibang uri ng damdamin tulad ng pag-ibig, kalungkutan, pag-asa, pagkamuhi, takot at pangamba.
DALAWANG ANYO ng PANITIKAN
May dalawang anyo ng papapahayag sa pampanitikan: ang patula at ang tuluyan.
A. Patula – ay pagbubuo ng pahayag sa pamamagitan ng pagsama-sama ng mga maanyong salita sa mga taludtod na may sukat o bilang ng pantig at pagtutugma ng mga salita sa hulihan ng bawat taludtod sa mga saknong.
B. Tuluyan o Prosa- ay pagbubuo ng pahayag sa pamamagitan ng malayang pagsasama-sama ng mga salita sa pangungusap. Isinaalang-alang dito ang pagkamalikhain at estilo ng may-akda.
Mga Uri ng Panitikang Patula
Ang tula ay isang uri ng panitikan na nagpapahayag ng damdamin sa pamamagitan ng mga piling salita na maaaring may sukat, tugma, talinghaga at kariktan at maaari rin namang wala.
May tatlong uri ng tula:
1. Tulang pasalaysay. Tulang may sukat at tugma. Ang layunin ay magsalaysay ng mga pangyayari sa buhay, pag-ibig at pakikipagsapalaran ng bayani o mga
tauhan sa paraang patula.
Ang mga epiko at awit at korido ( metrical romance) ay nasa uri ng tulang pasalaysay. Ang epiko ay tulang pasalaysay na ang mga pangyayari ay tungkol sa pakikipagsapalaran, kabayanihan, at katapangan ng bayaning tauhan na nagtataglay ng mga di-kapani-paniwalalang kakay ahan ngunit nakapapag-iiwan ng aral at magandang halimbawa sa mambabasa. Ang awit at korido o “ metrical romance” ay tulang pasalaysay din na maaaring totoo at hindi sa totoong buhay.Ang mga pangyayari ay hinango sa buhay ng mga reyna, hari, prinsepe at iba pang mga dugong mahal. Ang paksa ay karaniwang paghihiganti,pagtatagisan ng talino at tapang , pananampalataya, pag-ibig at pagtulong sa kapwa. Maaaring may mga pangyayaring di-kapani-paniwala.
Ayon sa isang pag-aaral na isinagawa ni Dr. Arsenio Manuel, ang mga epiko ay mauuri sa tatlo.
1. Microepic ang tawag niya sa mga epikong kumpleto sa kanyang sarili. Maikli
at natatapos basahin sa isang upuan lamang. Ang halimbawa nito ay ang Biag ni Lam-ang ng mga Ilokano.
2. Macroepic naman ang epikon kung ipinakikita lamang nito ay isang particular na bahagi, nag-iisang awit. Halimbawa nito ang Tuwaang ng mga Bagobo.
3. Mesoepic ang mga epikong may masalimuot na insidente tulad ng Labaw Donggonan ng mga Bisaya.
Ang ibang palaaral ay inuuri sa dalawa ang epiko batay sa pananampalataya. Batayan daw ng ganitong pag-uuri ang katotohanang may mahalagang tungkuling ginagampanan ang relihiyon sa panitikan ng bawat bansa. Sa mga epiko ay nababakas ang uri ng rehiyon ng manunulat. Kung Kristyano ang sumulat, nababakas sa epiko ang paniniwalang Kristyano, maaaring sa mga pangalan ng tauhan o kaya ay sa mga pangyayaring inilalarawan. Ang dalawang uring ito ng epiko ay:
1. Epiko ng mga Kristyano
Ang Biag ni Lam-ang ni Pedro Bukaneg ng mga Ilokano ay inuring epiko ng
Kristyano. Ayon sa mga ulat na nababasa, ito ay unang nasulat sa wikang Samtoy noong 1640 at sinasabing binubuo ng 1000 taludtod. Si Isabelo de los Reyes ang nagsalin nito sa Kastila sa anyong tuluyan. Nalathala ito sa El Folkorico Filipino noong 1890. Sinasabing ang pinakamahabang bersyon ng Lam-ang ay nalimbag sa Calasiao, Pangasinan. Ito ay may 1,200 taludtod.
Ang Labaw Donggon ng mga Bisaya ay kasama rin sa uring ito.
2. Epiko ng mga Di-Kristyano
Ang mga Ipugaw ay nabibilang sa pangkat ng mga di Kristyano. Dalawang epiko ng mga Ipugaw ang kilalang-kilala. Ang Hudhud at Alim.
Ang Hudhud ay pasalaysay ng buhay ni Aliguyon, Buhay ni Bugan, at iba pang mga bayaning tauhan ng mga Ipugaw. Ang epiko ay kinasasalaminan ng mga kabihasnan ng mga Ipugaw . Kasama rin ditto ang tungkol sa pagkakalikha ng daigdig ayon sa paniniwala ng mga Ipugaw.Sinasabing hanggang sa kasalukuyan ay narinig na inaawit pa ang ilang bahagi ng epikong ito sa mga lugar na maynakasasaulo pa ng mga bahagi nito.Mahaba ang epikong ito sa kabuuan.Gugugol dawn g higit sa dalawang oras kung bibigkasin nang tuluy-tuloy ang Hudhud.
Si Dr. Beyer, isang iskolar ay nagsabi na ang Alim ng mga Ipugaw ang pinakamatandang epiko sa Pilipinas. Higit na makarelihiyon ito kaya ito ang inaawit sa mga okasyong nauukol sa relihiyon tulad ng Uyauy, isang pagdiriwang na mayayaman lamang na Ipugaw angnakapagbibigay. Ang paksa ang Alim ay nakakatulad na Ipugaw ang nakapagbibigay. Ang paksa ng Alim ay nakatutulad daw ng Ramayana ng India na nauukol sa buhay ng mga bathala at kataka-takang pangyayari sa ipinalalagay na langit ng mga Ipugaw. Isa sa mga salaysaying napapaloob sa Alim ay ang tungkol sa Pundoldapan, ang diyos ng pag-aani ng mga Ipugaw.
Ang awit at korido ay mga tulang pasalaysay na paawit kung bigkasin. Ang tagpuan ng mga pangyayari ay sa ibang bansa. Ang tema ay pinagsama-samang romansa, pakikipagsapalaran, kabayanihan at kataksilan.
Magkaiba ang awit at korido sa anyo at sukat. Ang awit ay may labindalawang pantig sa bawat taludtod samantalang ang korido ay may walong pantig lamang sa bawat taludtod. Ang bayaning tauhan ng koridp ay nasasaniban ng kapangyarihang kababalaghan samantalang ang bayaning tauhan sa awit ay walang kapangyarihang kababalaghan kaya higit na makatotohanan kaysa korido. Ang awit ay binibigkas/ inaawit nang mabagal samantalang ang korido ay binibigkas / inaawit nang mabilis. Ang awit at korido ay tinatawag ding buhay. Nahahati ang mga awit at korido sa dalawang pangkat.
1. Yaong mga hindi alam kung sino ang may-akda kaya tinatawag na mga salaysaying bayan.
2. Yaong sinulat ng mga tiyak na makata na hinango sa mga salaysaying nadala dito ng mga dayuhan tulad ng mga sinulat nina Jose de la Cruz at iba pang makatang kapanahon niya.
Maibibigay na halimbawa ng korido ang “ Ibong Adarna” , Rodrigo de Villas, Historia Famosa de Bernardo Garpio at ang “ Florante at Laura” naman ni Balagtas ang halimbawa ng awit.
Naging popular ang awit at korido noong panahon ng Kastila dahil sa paghihigpit ng sensura sa Pilipinas. Ginagamit ng mga Kastila sa pagpapalaganap ng relihiyon ang awit at korido sa pagbibigay ng aral.
Ang mga sumusunod ang nilalaman ng mga awit at korido:
1. Imbokasyon
2. Paghingi ng paumanhin
3. May isang matanda na siyang sumusubok ng katangian ng tauhan
4. May hinahanap ng lunas
5. May kababalaghan/ engkanto o milagrong nagaganap
2. Tulang liriko/ pandamdamin. Kilala rin ito sa tawag na tulang paawit. Ang tawag na liriko ay buhat sa salitang Griyego na ang kahulugan ay tulang
inaawit sa saliw ng lira. Ang mga tulang liriko ay pagpapahayag ng damdaming maaaring sarili ng sumulat o kaya ay likha ng mayamang guniguni ng makata ngunit batay o hango rin sa isang karanasan. Sa ilalim ng uring ito ay mababanggit na halimbawa ang mga:o pagpuri
a. Kantahin o awitin. Mga taludtod na may sukat at tugma na inilalaan para awitin.
b. Soneto. Tula itong may mga saknong na binubuo ng labing apat na taludtod.
c. Elihiya. Tula itong nagpapahayag ng panimdim at pagkalumbay sanhi ng pagkamatay ng isang minamahal sa buhay
d. Oda. Ito ay tula ng paghanga o pagpuri sa isang tao o bagay na nasusulat sa masining na pahayag
e. Dalit. Ito ay awit ng papuri sa Panginoon o Mahal na Birhen na bahagyang nagtataglay ng pilosopiya sa buhay
f. Pastoral. Tula itong naglalarawan ng tunay na buhay sa bukid.
3. Tulang pandulaan/ pantanghalan. Ang mga tulang pandulaan ay ginagamit sa
pagtatanghal ng mga dula. Ang usapan ng mga
gumaganap sa dula ay parang patula.
Ang mga sumusunod ay halimbawa ng mga tulang pandulaan.
1. Karagatan. Tungkol sa alamat ng singsing ng isang dalaga na inihulog sa dagat sa hangaring mapangasawa ang kasintahang mahirap. Hinahamon ng dalaga ang mga binata na lumiligaw sa kanya na sisirin at hanapin ang singsing at kung sinuman ang makakuha ay pakakasalan niya. Sa simula ay may tutula habang pinaiikot ang isang lumbo na may tandang puti at kung kaninuman matapat ang tandang puti kapag huminto sa pag-ikot ang lumbo, ay siyang makikipag-usap at sasagot sa mga patalinghagang tanong ng dalaga.
2. Tibag. Isa itong pagtatanghal tungkol sa paghahanap ng krus na pinagpakuan kay Kristo na ginagampanan nina Reyna Elena at Prinsipe Constantino. Namalasak ang dulang ito noong panahon ng Kastila nang kasalukuyang pinalalaganap ang Kristyanismo. Ang salitaan ay patula. Ginagawa ito nang paprusisyon sa pook na pagdarausan. Gumagawa ng mga bunduk- bundukan ang mga namamahala ng dula. Ang mga bundok na ito ay tinitibag nga mga nagpuprusisyon na nagmula sa simbahan. Tinitibag ang bawat bundok na madaanan sapagkat pinaghahanap nila ang krus na pinagpakuan at kinamatayan ni Kristo. Sa huling bundok na titibagin ay makukuha ang krus. Pagkakuha sa krus ay babalik na muli sa simbahan ang prusisyon upang ilagak doon ang relikyang ( krus) na nahukay sa
bundok.
3. Duplo. Isang uri ng laro na nagtatanghal ng madulang pagtatalo sa paraang patula. Karaniwang nilalaro ang duplo sa mga lamayan kung may mamamatay. Sa bakuran mismo ng namatayan ito ginagawa. Ginamit din ng mga Kastila sa pagpapalaganap ng Kristyanismo. Ang mga manlalaro ng duplo ay isang hari, isang pangkat ng mga kabinataan at isang pangkat ng mga kadalagahan. Ang mga dalaga ay tinatawag na bilyaka at ang mga kabinataan ay mga bilyako.Bago simulain ang laro, ang mga manlalaro ay nagdarasal ng Ama Namin.
Hawak ng Hari ang isang tsinelas o kotso na siyang gagamitin sa pagpaparusa sa mga kalahok na mapatutunayang nagkasala. Pagkatapos na magdasal ng Ama Namin, ang Hari ay magsasabing may nawawala siyang isang ibon o kulasisi. Isang bilyako ang magsasabi na ang kumuha ay isang bilyake. May magtatanggol sa bilyakang pinagbibintangan. Sa bahaging ito ay magsisimula ang patulang pagtatalo. Pag natalo ang nagtanggol sa bilyake, ang bilyako ay papaluin sa palad ng kotse ng Hari. Ang parusang pagpalo ng kotso sa palad ay tinatawag na plataryo.
Ang bahagi kung saan nagkakaroon ng mainitang pagtatalong patula ay tinatawag na Sakdal at Parusa.
Ang karaniwang nilalaro sa ikasiyam ng gabi pagkatapos mailibing ang namatay. Ito ay ginagawang pang-alis ng pagkabagot o pagkainip ng mga taong nagdarasal at naglalamay. Kung noong una ang duplo ay sinisimulan sa pamamagitan ng pagdarasal, nang lumaon ito ay naging madulang pagtatalo sa paraang patula na kinalugdan ng mga manlalaro hanggang ang pagdarasal ay naging pangalawa na lamang at ginagawa na lamang sa katapusan.
Ang mga manlalaro ng duplo ay tinatawag na duplero. Ang gumaganap na
Hari ay duplerong iginagalang nang higit at siyang inaakalang pinakamatalino sa lahat ng mga duplero.
Ang tiyak na tauhan ng duplo ay ang mga sumusunod:
Hari ---- dumirinig sa mga sumbong
Reyna --- kasama ng Hari sa paglilitis
Duke o Konde --- mga tagapayo
Berdugo --- tagahatol
Bilyako --- kalalakihang kasali sa laro
Bilyaka --- kababaihang kasali sa laro
Embahador --- dayuhang duplero
4. Panunuluyan o Pananapatan. Isang uri ng prusisyong ginaganap kung bisperas ng Pasko. Ipinakikita sa dula ang paghahanap ng bahay na matutuluyan ng Mahal na Birhen na magsisilang kay Hesus. Ang mga gumaganap ay ang Birheng Maria at si San Jose. Ang usapan sa pagtatanghal aypaawit. Nagsisimula ang prusisyon sa simbahan at dadaan sa mga lugar na may mga bahay n napapalamutian. Sa mga bahay na ito kakatok sina San Jose at ang Birheng Maria at makikiusap na sila ay patuluyin subalit ang mga may-ari ng bahay ay magsisitanggi at magbibigay ng mga dahilan. Sapagkat wala silang matuluyan, ang Birhen Maria ay nagsilang sa isang kabalyarsa o sabsaban.
5. Panubong. Isang dula ito na kung saan ay isang mahabang tula ang binibigkas nang paawit. Ginagawa ito bilang pagpaparangal sa isang dalagang may kaarawan. Ang salitang panubong ay kasing kahulugan ng salitang pamutong sa Tagalog na ang ibig sabihin ay lalagyan ng putong o koronang bulaklak ang dalagang may kaarawan. Karaniwang ang gumagawa nito ay mga binata na kung tawagin ay manunubong. Ito ay may tatlong bahagi. Ang unang bahagi ay ang pag-awit ng mga binata sa tarangkahan pa lamang ng bahay ng dalagang may kaarawan. Sa ikalawang bahagi ay ipinagpapatuloy ang pag-awit sa may hagdanan. Hindi sila tutuloy kung hindi sila patutuluyin ng mga bahay. Ang ikatlong bahagi ay ang pag-awit na sa loob ng bahay. Pinupuring dalagang may kaarawan na nakaupo sa isang silya sa gitna ng bahay na pinuputungang koronang yari samga sariwang bulaklak. Habang pinuputungan, ang mga manunubong ay umaawit samantalang sa harap ng dalaga ay may sumasayaw. Kasabay nito ang sabuyan ng mga bulaklak at mga barya.
6. Senakulo/Cenaculo. Dulang nagpapakita ng buong buhay ni Hesukristo. Ang usapan ng mga tauhan ay patula. Dalawa ang uri ng senakulo: Hablada kapag ang usapan ay hindi paawit, sa halip ay tinutula. Cantada naman kung ang usapan ay paawit. Higit na mahaba ang cantada kaysa hablada. Ang pagtatanghal ng cantada ay inaabot ng tatlong gabi samantalang ang hablada ay isang gabi lamang.
7. Sarswela. Isa itong dulang musical o isang melodramang may tatlong yugto na ang paksa ay tungkol sa pag-ibig, panibugho, paghihiganti, pagkasuklam at iba pang uri ng damdamin. Ang inilalalarawan sa dula ay buhay Pilipino na siyang ikinaiiba nito sa Moro-moro. Ang kasuutang ginagamit ng mga nagsisiganap sa dula ay kasuutang Pilipino.
Panitikan
“ Ang panitikan ay pagpapahayag ng mga kaisipan at damdamin ng tao hinggil sa mga bagay sa daigdig, sa pamumuhay, sa lipunan at pamahalaan at sa kaugnayanng kaluluwa sa Bathalang lumikha.”
- Panganiban
“ Ang panitikan ay salamin ng lahi. Masisinag sa panitikan ang mga karanasan ng isang bansa, ang mga
kaugalian, paniniwala, mga tradisyon, pangarap at mga lunggatiin ng isang lahi.”
- Bisa
Totoong ang buhay ng tao ay puno ng talinghaga. Nababalutan ito ng iba’t ibang pangyayari na
madalas ay hindi inaasahan, gayon pa man, dahil sa likas na matalino ang tao, nagawa niyang harapin ang at bigyan ng kulay at kahulugan. Kaya nga kahit masaklap man o maganda ang magiging bunga ng mga karaasang ito, itinuturing na lamang niyang bahagi ito ng lumipas na magsisilbing aral sa kanyang pakikihamok sa buhay sa kasalukuyan at sa darating na bukas. Upang lalong mabigyan ng kahulugan ang buhay ng tao na mapapanatili sa isipan at damdamin ang mga bakas na ito ng nakaraan. Ngunit hindi lamang dapat na manatili ang mga ito sa kanyang alaala. Pilit na nagpupumiglas ito upang ipahayag, pasalita man o pasulat sa isang pamamaraang masining at may estilo. Bunga nito ay ang panitikan na nagsasalaysay ng buhay , pamumuhay lipunan, pamahalaan, relihiyon at mga karanasang nakukulayan ng iba’t ibang uri ng damdamin tulad ng pag-ibig, kalungkutan, pag-asa, pagkamuhi, takot at pangamba.
DALAWANG ANYO ng PANITIKAN
May dalawang anyo ng papapahayag sa pampanitikan: ang patula at ang tuluyan.
A. Patula – ay pagbubuo ng pahayag sa pamamagitan ng pagsama-sama ng mga maanyong salita sa mga taludtod na may sukat o bilang ng pantig at pagtutugma ng mga salita sa hulihan ng bawat taludtod sa mga saknong.
B. Tuluyan o Prosa- ay pagbubuo ng pahayag sa pamamagitan ng malayang pagsasama-sama ng mga salita sa pangungusap. Isinaalang-alang dito ang pagkamalikhain at estilo ng may-akda.
Mga Uri ng Panitikang Patula
Ang tula ay isang uri ng panitikan na nagpapahayag ng damdamin sa pamamagitan ng mga piling salita na maaaring may sukat, tugma, talinghaga at kariktan at maaari rin namang wala.
May tatlong uri ng tula:
1. Tulang pasalaysay. Tulang may sukat at tugma. Ang layunin ay magsalaysay ng mga pangyayari sa buhay, pag-ibig at pakikipagsapalaran ng bayani o mga
tauhan sa paraang patula.
Ang mga epiko at awit at korido ( metrical romance) ay nasa uri ng tulang pasalaysay. Ang epiko ay tulang pasalaysay na ang mga pangyayari ay tungkol sa pakikipagsapalaran, kabayanihan, at katapangan ng bayaning tauhan na nagtataglay ng mga di-kapani-paniwalalang kakay ahan ngunit nakapapag-iiwan ng aral at magandang halimbawa sa mambabasa. Ang awit at korido o “ metrical romance” ay tulang pasalaysay din na maaaring totoo at hindi sa totoong buhay.Ang mga pangyayari ay hinango sa buhay ng mga reyna, hari, prinsepe at iba pang mga dugong mahal. Ang paksa ay karaniwang paghihiganti,pagtatagisan ng talino at tapang , pananampalataya, pag-ibig at pagtulong sa kapwa. Maaaring may mga pangyayaring di-kapani-paniwala.
Ayon sa isang pag-aaral na isinagawa ni Dr. Arsenio Manuel, ang mga epiko ay mauuri sa tatlo.
1. Microepic ang tawag niya sa mga epikong kumpleto sa kanyang sarili. Maikli
at natatapos basahin sa isang upuan lamang. Ang halimbawa nito ay ang Biag ni Lam-ang ng mga Ilokano.
2. Macroepic naman ang epikon kung ipinakikita lamang nito ay isang particular na bahagi, nag-iisang awit. Halimbawa nito ang Tuwaang ng mga Bagobo.
3. Mesoepic ang mga epikong may masalimuot na insidente tulad ng Labaw Donggonan ng mga Bisaya.
Ang ibang palaaral ay inuuri sa dalawa ang epiko batay sa pananampalataya. Batayan daw ng ganitong pag-uuri ang katotohanang may mahalagang tungkuling ginagampanan ang relihiyon sa panitikan ng bawat bansa. Sa mga epiko ay nababakas ang uri ng rehiyon ng manunulat. Kung Kristyano ang sumulat, nababakas sa epiko ang paniniwalang Kristyano, maaaring sa mga pangalan ng tauhan o kaya ay sa mga pangyayaring inilalarawan. Ang dalawang uring ito ng epiko ay:
1. Epiko ng mga Kristyano
Ang Biag ni Lam-ang ni Pedro Bukaneg ng mga Ilokano ay inuring epiko ng
Kristyano. Ayon sa mga ulat na nababasa, ito ay unang nasulat sa wikang Samtoy noong 1640 at sinasabing binubuo ng 1000 taludtod. Si Isabelo de los Reyes ang nagsalin nito sa Kastila sa anyong tuluyan. Nalathala ito sa El Folkorico Filipino noong 1890. Sinasabing ang pinakamahabang bersyon ng Lam-ang ay nalimbag sa Calasiao, Pangasinan. Ito ay may 1,200 taludtod.
Ang Labaw Donggon ng mga Bisaya ay kasama rin sa uring ito.
2. Epiko ng mga Di-Kristyano
Ang mga Ipugaw ay nabibilang sa pangkat ng mga di Kristyano. Dalawang epiko ng mga Ipugaw ang kilalang-kilala. Ang Hudhud at Alim.
Ang Hudhud ay pasalaysay ng buhay ni Aliguyon, Buhay ni Bugan, at iba pang mga bayaning tauhan ng mga Ipugaw. Ang epiko ay kinasasalaminan ng mga kabihasnan ng mga Ipugaw . Kasama rin ditto ang tungkol sa pagkakalikha ng daigdig ayon sa paniniwala ng mga Ipugaw.Sinasabing hanggang sa kasalukuyan ay narinig na inaawit pa ang ilang bahagi ng epikong ito sa mga lugar na maynakasasaulo pa ng mga bahagi nito.Mahaba ang epikong ito sa kabuuan.Gugugol dawn g higit sa dalawang oras kung bibigkasin nang tuluy-tuloy ang Hudhud.
Si Dr. Beyer, isang iskolar ay nagsabi na ang Alim ng mga Ipugaw ang pinakamatandang epiko sa Pilipinas. Higit na makarelihiyon ito kaya ito ang inaawit sa mga okasyong nauukol sa relihiyon tulad ng Uyauy, isang pagdiriwang na mayayaman lamang na Ipugaw angnakapagbibigay. Ang paksa ang Alim ay nakakatulad na Ipugaw ang nakapagbibigay. Ang paksa ng Alim ay nakatutulad daw ng Ramayana ng India na nauukol sa buhay ng mga bathala at kataka-takang pangyayari sa ipinalalagay na langit ng mga Ipugaw. Isa sa mga salaysaying napapaloob sa Alim ay ang tungkol sa Pundoldapan, ang diyos ng pag-aani ng mga Ipugaw.
Ang awit at korido ay mga tulang pasalaysay na paawit kung bigkasin. Ang tagpuan ng mga pangyayari ay sa ibang bansa. Ang tema ay pinagsama-samang romansa, pakikipagsapalaran, kabayanihan at kataksilan.
Magkaiba ang awit at korido sa anyo at sukat. Ang awit ay may labindalawang pantig sa bawat taludtod samantalang ang korido ay may walong pantig lamang sa bawat taludtod. Ang bayaning tauhan ng koridp ay nasasaniban ng kapangyarihang kababalaghan samantalang ang bayaning tauhan sa awit ay walang kapangyarihang kababalaghan kaya higit na makatotohanan kaysa korido. Ang awit ay binibigkas/ inaawit nang mabagal samantalang ang korido ay binibigkas / inaawit nang mabilis. Ang awit at korido ay tinatawag ding buhay. Nahahati ang mga awit at korido sa dalawang pangkat.
1. Yaong mga hindi alam kung sino ang may-akda kaya tinatawag na mga salaysaying bayan.
2. Yaong sinulat ng mga tiyak na makata na hinango sa mga salaysaying nadala dito ng mga dayuhan tulad ng mga sinulat nina Jose de la Cruz at iba pang makatang kapanahon niya.
Maibibigay na halimbawa ng korido ang “ Ibong Adarna” , Rodrigo de Villas, Historia Famosa de Bernardo Garpio at ang “ Florante at Laura” naman ni Balagtas ang halimbawa ng awit.
Naging popular ang awit at korido noong panahon ng Kastila dahil sa paghihigpit ng sensura sa Pilipinas. Ginagamit ng mga Kastila sa pagpapalaganap ng relihiyon ang awit at korido sa pagbibigay ng aral.
Ang mga sumusunod ang nilalaman ng mga awit at korido:
1. Imbokasyon
2. Paghingi ng paumanhin
3. May isang matanda na siyang sumusubok ng katangian ng tauhan
4. May hinahanap ng lunas
5. May kababalaghan/ engkanto o milagrong nagaganap
2. Tulang liriko/ pandamdamin. Kilala rin ito sa tawag na tulang paawit. Ang tawag na liriko ay buhat sa salitang Griyego na ang kahulugan ay tulang
inaawit sa saliw ng lira. Ang mga tulang liriko ay pagpapahayag ng damdaming maaaring sarili ng sumulat o kaya ay likha ng mayamang guniguni ng makata ngunit batay o hango rin sa isang karanasan. Sa ilalim ng uring ito ay mababanggit na halimbawa ang mga:o pagpuri
a. Kantahin o awitin. Mga taludtod na may sukat at tugma na inilalaan para awitin.
b. Soneto. Tula itong may mga saknong na binubuo ng labing apat na taludtod.
c. Elihiya. Tula itong nagpapahayag ng panimdim at pagkalumbay sanhi ng pagkamatay ng isang minamahal sa buhay
d. Oda. Ito ay tula ng paghanga o pagpuri sa isang tao o bagay na nasusulat sa masining na pahayag
e. Dalit. Ito ay awit ng papuri sa Panginoon o Mahal na Birhen na bahagyang nagtataglay ng pilosopiya sa buhay
f. Pastoral. Tula itong naglalarawan ng tunay na buhay sa bukid.
3. Tulang pandulaan/ pantanghalan. Ang mga tulang pandulaan ay ginagamit sa
pagtatanghal ng mga dula. Ang usapan ng mga
gumaganap sa dula ay parang patula.
Ang mga sumusunod ay halimbawa ng mga tulang pandulaan.
1. Karagatan. Tungkol sa alamat ng singsing ng isang dalaga na inihulog sa dagat sa hangaring mapangasawa ang kasintahang mahirap. Hinahamon ng dalaga ang mga binata na lumiligaw sa kanya na sisirin at hanapin ang singsing at kung sinuman ang makakuha ay pakakasalan niya. Sa simula ay may tutula habang pinaiikot ang isang lumbo na may tandang puti at kung kaninuman matapat ang tandang puti kapag huminto sa pag-ikot ang lumbo, ay siyang makikipag-usap at sasagot sa mga patalinghagang tanong ng dalaga.
2. Tibag. Isa itong pagtatanghal tungkol sa paghahanap ng krus na pinagpakuan kay Kristo na ginagampanan nina Reyna Elena at Prinsipe Constantino. Namalasak ang dulang ito noong panahon ng Kastila nang kasalukuyang pinalalaganap ang Kristyanismo. Ang salitaan ay patula. Ginagawa ito nang paprusisyon sa pook na pagdarausan. Gumagawa ng mga bunduk- bundukan ang mga namamahala ng dula. Ang mga bundok na ito ay tinitibag nga mga nagpuprusisyon na nagmula sa simbahan. Tinitibag ang bawat bundok na madaanan sapagkat pinaghahanap nila ang krus na pinagpakuan at kinamatayan ni Kristo. Sa huling bundok na titibagin ay makukuha ang krus. Pagkakuha sa krus ay babalik na muli sa simbahan ang prusisyon upang ilagak doon ang relikyang ( krus) na nahukay sa
bundok.
3. Duplo. Isang uri ng laro na nagtatanghal ng madulang pagtatalo sa paraang patula. Karaniwang nilalaro ang duplo sa mga lamayan kung may mamamatay. Sa bakuran mismo ng namatayan ito ginagawa. Ginamit din ng mga Kastila sa pagpapalaganap ng Kristyanismo. Ang mga manlalaro ng duplo ay isang hari, isang pangkat ng mga kabinataan at isang pangkat ng mga kadalagahan. Ang mga dalaga ay tinatawag na bilyaka at ang mga kabinataan ay mga bilyako.Bago simulain ang laro, ang mga manlalaro ay nagdarasal ng Ama Namin.
Hawak ng Hari ang isang tsinelas o kotso na siyang gagamitin sa pagpaparusa sa mga kalahok na mapatutunayang nagkasala. Pagkatapos na magdasal ng Ama Namin, ang Hari ay magsasabing may nawawala siyang isang ibon o kulasisi. Isang bilyako ang magsasabi na ang kumuha ay isang bilyake. May magtatanggol sa bilyakang pinagbibintangan. Sa bahaging ito ay magsisimula ang patulang pagtatalo. Pag natalo ang nagtanggol sa bilyake, ang bilyako ay papaluin sa palad ng kotse ng Hari. Ang parusang pagpalo ng kotso sa palad ay tinatawag na plataryo.
Ang bahagi kung saan nagkakaroon ng mainitang pagtatalong patula ay tinatawag na Sakdal at Parusa.
Ang karaniwang nilalaro sa ikasiyam ng gabi pagkatapos mailibing ang namatay. Ito ay ginagawang pang-alis ng pagkabagot o pagkainip ng mga taong nagdarasal at naglalamay. Kung noong una ang duplo ay sinisimulan sa pamamagitan ng pagdarasal, nang lumaon ito ay naging madulang pagtatalo sa paraang patula na kinalugdan ng mga manlalaro hanggang ang pagdarasal ay naging pangalawa na lamang at ginagawa na lamang sa katapusan.
Ang mga manlalaro ng duplo ay tinatawag na duplero. Ang gumaganap na
Hari ay duplerong iginagalang nang higit at siyang inaakalang pinakamatalino sa lahat ng mga duplero.
Ang tiyak na tauhan ng duplo ay ang mga sumusunod:
Hari ---- dumirinig sa mga sumbong
Reyna --- kasama ng Hari sa paglilitis
Duke o Konde --- mga tagapayo
Berdugo --- tagahatol
Bilyako --- kalalakihang kasali sa laro
Bilyaka --- kababaihang kasali sa laro
Embahador --- dayuhang duplero
4. Panunuluyan o Pananapatan. Isang uri ng prusisyong ginaganap kung bisperas ng Pasko. Ipinakikita sa dula ang paghahanap ng bahay na matutuluyan ng Mahal na Birhen na magsisilang kay Hesus. Ang mga gumaganap ay ang Birheng Maria at si San Jose. Ang usapan sa pagtatanghal aypaawit. Nagsisimula ang prusisyon sa simbahan at dadaan sa mga lugar na may mga bahay n napapalamutian. Sa mga bahay na ito kakatok sina San Jose at ang Birheng Maria at makikiusap na sila ay patuluyin subalit ang mga may-ari ng bahay ay magsisitanggi at magbibigay ng mga dahilan. Sapagkat wala silang matuluyan, ang Birhen Maria ay nagsilang sa isang kabalyarsa o sabsaban.
5. Panubong. Isang dula ito na kung saan ay isang mahabang tula ang binibigkas nang paawit. Ginagawa ito bilang pagpaparangal sa isang dalagang may kaarawan. Ang salitang panubong ay kasing kahulugan ng salitang pamutong sa Tagalog na ang ibig sabihin ay lalagyan ng putong o koronang bulaklak ang dalagang may kaarawan. Karaniwang ang gumagawa nito ay mga binata na kung tawagin ay manunubong. Ito ay may tatlong bahagi. Ang unang bahagi ay ang pag-awit ng mga binata sa tarangkahan pa lamang ng bahay ng dalagang may kaarawan. Sa ikalawang bahagi ay ipinagpapatuloy ang pag-awit sa may hagdanan. Hindi sila tutuloy kung hindi sila patutuluyin ng mga bahay. Ang ikatlong bahagi ay ang pag-awit na sa loob ng bahay. Pinupuring dalagang may kaarawan na nakaupo sa isang silya sa gitna ng bahay na pinuputungang koronang yari samga sariwang bulaklak. Habang pinuputungan, ang mga manunubong ay umaawit samantalang sa harap ng dalaga ay may sumasayaw. Kasabay nito ang sabuyan ng mga bulaklak at mga barya.
6. Senakulo/Cenaculo. Dulang nagpapakita ng buong buhay ni Hesukristo. Ang usapan ng mga tauhan ay patula. Dalawa ang uri ng senakulo: Hablada kapag ang usapan ay hindi paawit, sa halip ay tinutula. Cantada naman kung ang usapan ay paawit. Higit na mahaba ang cantada kaysa hablada. Ang pagtatanghal ng cantada ay inaabot ng tatlong gabi samantalang ang hablada ay isang gabi lamang.
7. Sarswela. Isa itong dulang musical o isang melodramang may tatlong yugto na ang paksa ay tungkol sa pag-ibig, panibugho, paghihiganti, pagkasuklam at iba pang uri ng damdamin. Ang inilalalarawan sa dula ay buhay Pilipino na siyang ikinaiiba nito sa Moro-moro. Ang kasuutang ginagamit ng mga nagsisiganap sa dula ay kasuutang Pilipino.
Friday, July 2, 2010
Let's get serious
For Monday (July 5)
>Bring your seat work notebook again
> Wide notebook
> Characterization speech project for those who have not passed yet
coverage:
1. Science
2. Physics
3. Physical Science
4. Measurement
5. Observation
6. Experimentation
7. Hypothesis
8. Law
9. Theory
10. Principle
11. Mechanics
12. Filipino
13. Filipino Scientists and their Discoveries and Inventions
14. Foreign Scientists and their Discoveries and Inventions
15. Scientific Method
16. Science Process Skills
17. Values of Scientists
18. Conversion Factors (Metric/SI System)
19. Scientific Notation
20. Scalars
21. Vectors
22. Variations
23. Making Inferences using Variations
24. Analysis of Graphs
25. Dependent Variable
26. Independent Variable
27. Controlled Variable
28. Percent Error
29. Caliper
30. Proportionality
31. Relationship
32. Mathematics
33. Branches of Physics
34. Significant Figures
35. Matter
36. Energy
p.s. Honor rolls, please invite your parents to come for the recognition day.
Bring your pink registration form or reply slips if you have not submitted yet.
Math
>Speed test on exponents and multiplication>Bring your seat work notebook again
English
> We will tackle on Bulfinch and Hamilton's version and the rape of Persephone...research on it> Wide notebook
> Characterization speech project for those who have not passed yet
Filipino
> Reading assignment (please refer to Ma'am Lally's website) TEST on thisPhysics
> 50 ITEM TEST on Chapters 1 and 2 and on the physicistcoverage:
1. Science
2. Physics
3. Physical Science
4. Measurement
5. Observation
6. Experimentation
7. Hypothesis
8. Law
9. Theory
10. Principle
11. Mechanics
12. Filipino
13. Filipino Scientists and their Discoveries and Inventions
14. Foreign Scientists and their Discoveries and Inventions
15. Scientific Method
16. Science Process Skills
17. Values of Scientists
18. Conversion Factors (Metric/SI System)
19. Scientific Notation
20. Scalars
21. Vectors
22. Variations
23. Making Inferences using Variations
24. Analysis of Graphs
25. Dependent Variable
26. Independent Variable
27. Controlled Variable
28. Percent Error
29. Caliper
30. Proportionality
31. Relationship
32. Mathematics
33. Branches of Physics
34. Significant Figures
35. Matter
36. Energy
Student affairs
> Choosing of Clubs may be on Tuesdayp.s. Honor rolls, please invite your parents to come for the recognition day.
Bring your pink registration form or reply slips if you have not submitted yet.
Time Warp
won't be posting 'till tomorrow morning...my lymph nodes are not in its right conditon. :p
Nightmares
I had this bad dream that i was entering this building, heading to room 210. I saw some familiar faces but I wasn't exactly sure of their names. I took a seat wher my name was on, these seats are actually called armchairs. Suddenly, an entity entered the room, the entity wasn't one of us because this entity wore the different clothes while the crowd or we, were in uniform. It struck my attention. The entity then spoke as if it was from another planet. My nose suddenly starts to bleed. Next thing I knew, I was at home, working on tons of papers. It was horrible because the left and the right hand of the clock on the wall was moving 360 degrees clockwise in just a speed of light. Everything moved very quickly, my hand just started to scrible. I didn't have time to realize what was going on.
Whoosh! I was brought back to room 210 from home. The clock stopped. When I looked down, I was holding on a piece of paper with something written on it. I couldn't decipher what it was, but all I can understand was the number 4. Four in chinese is "si" and si means "death".
Oh no!......weh...this is 4th year
Whoosh! I was brought back to room 210 from home. The clock stopped. When I looked down, I was holding on a piece of paper with something written on it. I couldn't decipher what it was, but all I can understand was the number 4. Four in chinese is "si" and si means "death".
Oh no!......weh...this is 4th year
The Simplest Tale Of How Ponds Came To Be
Setting: Narnia
Period: 10,000 B.C.
Once upon a time, a red spot was forming in between the eyebrows of Ponds, the goddess of dermatology. After 3,000 light years, which is equivalent to 24 hours in earth, the red spot turned it to a small dot. She thought she was being cursed. Ponds, didn't know what this red spot that turned into a small dot was. So she consulted Aphrodite. Ponds told Aphrodite about her problem. On the other hand, Aphrodite, who was watching "Pimp my Ride" at the time, didn't know what to answer and in fear that she might be mistaken as a dumb blonde she , out of the blue, answered Pimple. Then, Aphrodite told Ponds everything about the Pimple (which she doesn't really have any clue).
Ponds, who was contented and was unknowingly gullible to Aphrodite went home. When Ponds went home, she found ways on how to remove the blemish on her face. Then, she was relieved that when she looked at the mirror, the pimple was now gone. She was appeased with this. And when the white witch, Jadis, heard about this, she gave Ponds the title "goddess of dermatology".
After another 3,000 light years, Ponds saw another pimple on the upper right of the forehead and another one on the end of his right eyebrow. She said "Oh how thy pimple teleport? How thy pimple have twins?"...
Ponds was so mesmerized with the Pimple that she formulated products for these.
...............................................................................................Oh who am I kidding..... i just made this up
Period: 10,000 B.C.
Once upon a time, a red spot was forming in between the eyebrows of Ponds, the goddess of dermatology. After 3,000 light years, which is equivalent to 24 hours in earth, the red spot turned it to a small dot. She thought she was being cursed. Ponds, didn't know what this red spot that turned into a small dot was. So she consulted Aphrodite. Ponds told Aphrodite about her problem. On the other hand, Aphrodite, who was watching "Pimp my Ride" at the time, didn't know what to answer and in fear that she might be mistaken as a dumb blonde she , out of the blue, answered Pimple. Then, Aphrodite told Ponds everything about the Pimple (which she doesn't really have any clue).
Ponds, who was contented and was unknowingly gullible to Aphrodite went home. When Ponds went home, she found ways on how to remove the blemish on her face. Then, she was relieved that when she looked at the mirror, the pimple was now gone. She was appeased with this. And when the white witch, Jadis, heard about this, she gave Ponds the title "goddess of dermatology".
After another 3,000 light years, Ponds saw another pimple on the upper right of the forehead and another one on the end of his right eyebrow. She said "Oh how thy pimple teleport? How thy pimple have twins?"...
Ponds was so mesmerized with the Pimple that she formulated products for these.
- - -
...............................................................................................Oh who am I kidding..... i just made this up
Thursday, July 1, 2010
LINKS
For related links
http://www.facebook.com/#!/pages/4-INTEGRITY-2010-2011/131615636868850?ref=ts
http://www.facebook.com/#!/pages/4-INTEGRITY-2010-2011/131615636868850?ref=ts
The water is flowing now
Late due to power failure. Anyways, Tomorrow’s “must-do’s” are as follows:
○ Homework: Answer number 16 on page 5 in a ½ crosswise in not more than 5 sentences.
P.S. Please be particular with the Seat work notebook. It will be checked again tomorrow. The font size must be BIG.
compare the difference
characters missing/added
○Underworld creature: Sisyphus, Ixion, Furies, Bacchanalia
○Prove Orpheus as a musician beyond compare (instances)
○Rulers of the underworld
○Test on Fates, Muses and the Olympians
Ano ang Panitikan?
Anu –ano ang kahalagaan ng panitikan?
Anu-ano ang uri at anyo ng panitkan?
○ Read and study Chapters 1 and 2 and the Lab Manual, Long test on this.
○ Homework:
Identify the independent variable and the dependent variable.
○Research on the Filipino Physicist
4:00-5:00- Recognition day practice for Honors
Math
○ Reread Chapter 1○ Homework: Answer number 16 on page 5 in a ½ crosswise in not more than 5 sentences.
P.S. Please be particular with the Seat work notebook. It will be checked again tomorrow. The font size must be BIG.
English:
○ Read and Research on Hamilton and Bulfinchcompare the difference
characters missing/added
○Underworld creature: Sisyphus, Ixion, Furies, Bacchanalia
○Prove Orpheus as a musician beyond compare (instances)
○Rulers of the underworld
○Test on Fates, Muses and the Olympians
Filipino
○Takdang-Aralin:Ano ang Panitikan?
Anu –ano ang kahalagaan ng panitikan?
Anu-ano ang uri at anyo ng panitkan?
Economics or Social
○Ready and stuffy Module on page 3-12. Test on this tomorrowPhysics
○ Materials for the experiment○ Read and study Chapters 1 and 2 and the Lab Manual, Long test on this.
○ Homework:
Identify the independent variable and the dependent variable.
○Research on the Filipino Physicist
4:00-5:00- Recognition day practice for Honors
Wednesday, June 30, 2010
Tuesday, June 29, 2010
2nd day Purgatory
June 29, 2010
Physics
2. Read Orpheus and Eurydice on the Notebook
a. Identify the deities mentioned in the text. Include a brief description of who these deities are
b. Characterize Orpheus (at least 5): __adjective___ + ___Textual evidence___
c. Identify the muses (9)
d. Identify the fates (3)
e. Identify the Olympians (12)
In c,d and e name their specialties
3. Essay (Separate yellow pad)
What do you expect to happen in this course for the year?The teacher? Self?
Math
Social or Economics
Student Affairs
Physics
- Read Chapters 1 and 2 (Prepare for a long test on Thursday or Friday)
- Home work: Answer exercises 1, 2 and 5 of the Lab. Manual
- Research on the historical development of physics on the Philippines
- Continue answering the seat work (Activity 1-1 on page 3, Check you knowledge on page 8, Science investigation on page 9, Activity 2-1 on page 14, Activity 2-2 on page 15) answers to be written on the notebook
- Start making your project (Characterization speech) <--- I am happy to help you with this. Totally!
- Research on Bulfinch's version (Prepare for a test)
- Home work:
- Essay on Yellow Pad
2. Read Orpheus and Eurydice on the Notebook
a. Identify the deities mentioned in the text. Include a brief description of who these deities are
b. Characterize Orpheus (at least 5): __adjective___ + ___Textual evidence___
c. Identify the muses (9)
d. Identify the fates (3)
e. Identify the Olympians (12)
In c,d and e name their specialties
3. Essay (Separate yellow pad)
What do you expect to happen in this course for the year?The teacher? Self?
Math
- Read Chapter 1 and prepare for a test
- Takdang Aralin: Ano ang panitikan? Anu-ano ang kahulugan ng panitikan? Anu-ano and uri at anyo ng panitikan?
Social or Economics
- Read Module 1 (page 3 -12) Prepare for a test
Student Affairs
- Acquaintance is on July 23 (Friday)
Subscribe to:
Posts (Atom)
